Pytanie nadesłane do redakcji
Witam, mam pytanie związane z diagnostyką alergii. Które testy są lepsze: testy skórne czy specyficzne IgE? Czy do potwierdzenia alergii potrzebne jest wykonanie zarówno testów skórnych, jak i IgE?
Odpowiedziała
dr n. med. Agnieszka Padjas
specjalista chorób wewnętrznych
Klinika Alergii i Immunologii Collegium Medicum UJ
Pytanie zostało zadane w sposób ogólnikowy, nie zawiera niestety informacji jaki rodzaj alergii ma być diagnozowany.
Diagnostyka uczulenia na alergeny wziewne, czyli pyłki drzew, traw, zbóż, chwastów, roztocza kurzu domowego, zarodniki grzybów oraz sierść zwierząt zaczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego z pacjentem. Lekarz pyta o występowanie typowych dla uczulenia na alergeny wziewne objawów, np. wyciek wodnistej wydzieliny z nosa, łzawienie i swędzenie oczu. Oprócz faktu występowania objawów istotne jest ich nasilenie i czy wpływają na codzienną aktywność chorego i jak bardzo obniżają jego jakość życia. Kolejnym etapem rozmowy jest ustalenie w jakich miesiącach roku występują objawy podejrzane o alergie, a także w jakich okolicznościach się pojawiają objawy (np. wyjazd na wieś, kontakt z kotem). Mając szczegółowe informacje o tym co dolega pacjentowi, lekarz zleca wykonanie testów potwierdzających alergię.
Testami, które powinny być wykonane jako pierwsze są punktowe testy skórne. Warunkiem ich wykonania jest możliwość współpracy z pacjentem (testy te są czasami trudne czy niemożliwe do wykonania u małych dzieci) oraz zaprzestanie stosowania leków, które wpływają na wynik tych testów. Leki, które należy odstawić przed wykonaniem testów skórnych to przede wszystkim leki przeciwhistaminowe (zarówno starszej jak i nowszej generacji), a także glikokortykosteridy stosowane w maściach czy kremach na skórę. W razie obiektywnych trudności w wykonaniu punktowych testów skórnych, takich jak brak współpracy z chorym, nasilone zmiany skórne (np. ropne czy wypryskowe) w tych okolicach skóry, na których przeprowadza się opisywane testy skórne (przedramiona i plecy), u chorego można oznaczyć stężenie swoistych IgE. Gdy testy skórne potwierdziły alergię, nie ma potrzeby oznaczania stężenia swoistych IgE. Punktowe testy skórne są też, oprócz wywiadu lekarskiego, podstawą diagnostyki alergii na jady owadów błonkoskrzydłych: pszczół i os.
Alergie pokarmowe diagnozujemy także poprzez szczegółowy wywiad lekarski, próby eliminacyjne (czasowe wyeliminowanie podejrzanego o wywoływanie objawów pokarmu), próby prowokacyjne, a czasami także punktowe testy skórne i oznaczenie z krwi stężenia swoistych IgE. Natomiast alergie kontaktowe (np. nadwrażliwość na nikiel) potwierdza się, wykonując płatkowe testy skórne. Jak Pani/Pan widzi nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o diagnostykę alergii, bo jest to problem bardzo złożony i różne rodzaje alergii wymagają dla potwierdzenia wykonania różnych testów diagnostycznych.