Pytanie nadesłane do redakcji:
Jak bardzo niebezpieczne jest odczulanie? Znajoma omal nie straciła życia. Czy można poddać się immunoterapii bez takiego ryzyka?
Odpowiedział:
dr n. med. Piotr Rapiejko
specjalista otolaryngolog
Klinika Otolaryngologii, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Swoista immunoterapia alergenowa (tzw. odczulanie) jest metodą leczenia chorób alergicznych, polegającą na stopniowym wywoływaniu tolerancji alergenu u uczulonego chorego. Uzyskuje się to poprzez podawanie stopniowo wzrastających dawek alergenu w formie szczepionki alergenowej.
Swoista immunoterapia alergenowa, jak każda metoda lecznicza, obarczona jest pewnym ryzykiem. Każdy chory przed rozpoczęciem odczulania jest informowany o ewentualnych działaniach niepożądanych i zasadach postępowania zmniejszających lub wręcz eliminujących takie ryzyko. Ryzyko zgonu szacuje się na 1 na 2,5 miliona iniekcji, czyli jest mniejsze niż w przypadku np. zastosowania antybiotyków w iniekcji. Z uwagi na możliwość rozwinięcia się uogólnionej reakcji anafilaktycznej chory powinien pozostawać pod obserwacją lekarza (na terenie przychodni lub gabinetu) przez 20-30 minut po podaniu alergenu. Jest to czas, w którym następuje większość działań niepożądanych immunoterapii swoistej.
Poradnie i gabinety alergologiczne, w których podaje się alergeny do immunoterapii swoistej w formie zastrzyku, wyposażone są w zestawy przeciwwstrząsowe zawierające leki podawane choremu, jeśli występuje reakcja anafilaktyczna.
Ważne jest, aby w trakcie immunoterapii (która trwa zwykle 3-5 lat) stosować się ściśle do zaleceń lekarza alergologa. Dotyczy to zarówno okresu przed wstrzyknięciem alergenu, bezpośrednio po nim (w czasie obserwacji w poradni), jak i okresu kilku godzin po iniekcji. Należy zauważyć, że jednym z przeciwwskazań do immunoterapii alergenowo-swoistej jest brak współpracy chorego z lekarzem stwarzający podejrzenie, że chory nie będzie się stosował ściśle do zaleceń. Warunkami bezpieczeństwa immunoterapii alergenowo-swoistej w leczeniu chorób alergicznych są doświadczenie lekarza i odpowiedzialność chorego.