Pytanie nadesłane do redakcji:
W jakim zawodzie nie powinien pracować alergik? Na co alergik powinien uważać w pracy?
Odpowiedział:
dr n. med. Marek Michnar
adiunkt Kliniki Pneumonologii, Onkologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
specjalista alergolog
Część zjawisk związanych z wystąpieniem chorób alergicznych jest znana, a część jest pewną tajemnicą. Istotne są niektóre wrodzone predyspozycje do chorób alergicznych, jak atopia, ale nie mniej ważne jest środowisko, w którym żyjemy. Są dowody, że łączne narażenie na różne czynniki (np. niektóre infekcje wirusowe, duże stężenie znanych i nieznanych substancji alergizujących bądź drażniących) i wrodzone predyspozycje mają związek z pojawieniem się chorób alergicznych. Kolejnym problemem jest tzw. rozszerzanie się uczulenia na kolejne alergeny czy też zmiana manifestacji narządowej (najpierw skóra, nos, a później np. oskrzela), o czym warto pamiętać, wybierając pracę.
Ale bardziej praktycznie przyjrzyjmy się konkretnym zawodom, które wiążą się z narażeniem na silne działanie alergenów:
- ogrodnicy, służby sprzątające, urządzające ogrody, rolnicy
Praca na wolnym powietrzu wiąże się z ekspozycją organizmu na działanie dużych stężeń pyłków roślin i zarodników pleśni. Najbardziej na kontakt z alergenami narażone są osoby strzygące żywopłoty, koszące i zbierające trawę, kompostujące. Również wszystkie prace przy dmuchawach zaostrzają choroby alergiczne związane z pyłkami, jak astma czy alergiczny nieżyt nosa. - kosmetyczki, pracownicy salonów Spa i fryzjerzy
Alergicy nie powinni też pracować w salonach kosmetycznych lub uzdrowiskach. Substancje chemiczne i perfumowane oraz opary specyfików do paznokci i kosmetyków zapachowych mogą podrażniać błonę śluzową nosa, oskrzeli i skórę. Ważna w tych zawodach jest właściwa wentylacja pomieszczeń, ale i zamiana specyfików chemicznych na kosmetyki ekologiczne na bazie wody. Podobnie w zakładach fryzjerskich, zapach farb do włosów może wywoływać silną alergię wziewną i podrażniać układ oddechowy oparami barwników. Bardzo silnym związkiem drażniącym stosowanym w kosmetykach fryzjerskich jest np. formaldehyd, który może prowadzić do astmy zawodowej. - personel sprzątający, hotelowy
Gospodynie domowe czy pokojówki hotelowe mają częsty kontakt z kurzem, roztoczami, pyłkami i pleśniami. Rezerwuarami tych alergenów są meble tapicerowane, dywany, systemy klimatyzacyjne, łazienki. Stosowanie środków czystości, silnie dezynfekujących, działających drażniąco na skórę i układ oddechowy, może też nasilać astmę i nieżyt nosa. - stolarze i pracownicy przemysłu meblowego
Pomimo stosowania systemów zmniejszających zapylenie, na pewno nie da się tego narażenia całkowicie wyeliminować. Słoma i wióry drzewne mogą przenosić pyłki i zarodniki pleśni, ale czysty pył drzewny też utrudnia oczyszczanie śluzowo-rzęskowe układu oddechowego. Do tego dochodzi kurz i materiały malarskie czy konserwujące, które są również silnie drażniące. - kwiaciarze, floryści
Kwiaciarze z reakcjami alergicznymi powinni nosić maski i rękawiczki, zwłaszcza podczas pracy z rozwiniętymi, kwitnącymi roślinami, które pylą. Nie da się jednak do końca wyeliminować tego narażenia. - pracujący ze zwierzętami
Praca ze zwierzętami to stały kontakt z ich włosiem, sierścią, śliną, naskórkiem. W pracy zoologa, pracownika ZOO, sklepu zoologicznego czy weterynarza kontakt z alergenami odzwierzęcymi jest ciągły poprzez dotyk, ale też alergeny w dużym stężeniu unoszą się w powietrzu, są na blatach, wykładzinach i sprzętach, których dotykamy w pracy. - pracujący w starym budownictwie i przy renowacjach
Starsze budynki mogą zawierać więcej kurzu i pleśni niż nowsze, zwłaszcza jeśli nie ma właściwej wentylacji pomieszczeń. Roztocza i grzyby mnożą się w systemach ogrzewania i klimatyzacji. W trakcie prac remontowych na pracowników działają silne substancje drażniące. - zawody wymagające częstego podróżowania
Dużo podróżujący kierowcy zmieniają często warunki klimatyczne, strefy i terminy pyleń, co może powodować trudności z opanowaniem nagłych objawów chorobowych z tym związanych.
Reasumując, wiele jest czynników zwiększających ryzyko zawodowe choroby alergicznej, ale też istnieje coraz więcej możliwości leczenia, kontrolowania objawów czy profilaktyki choroby. Każdy konkretny wybór zawodu najlepiej zatem omówić z lekarzem doświadczonym w tym zakresie.