Alergeny krzyżowe

Pytanie nadesłane do redakcji:

Co to są alergeny krzyżowe?

Odpowiedziała:

prof. dr hab. med. Barbara Rogala
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Alergen jest to antygen, który u osób predysponowanych wywołuje reakcję nadwrażliwości mediowaną przeciwciałem klasy IgE swoiście skierowanymi przeciw temu alergenowi. W alergii układu oddechowego (astmie oskrzelowej, alergicznym nieżycie nosa) duże znaczenie mają alergeny wziewne, wewnątrzdomowe (roztocze kurzu domowego, karaluchów, zwierząt domowych, zarodniki grzybów pleśniowych) i zewnątrzdomowe (pyłki roślin, zarodniki grzybów).

Cząsteczka alergenu składa się z fragmentów tzw. epitopów, które warunkują jej alergenowość. Podobieństwa struktury tych epitopów są odpowiedzialne za reaktywność krzyżową alergenów. Przykładem takiej sytuacji jest jednoczesna wrażliwość na owoce i warzywa u chorych uczulonych na pyłki roślin, cierpiących na alergiczny nieżyt nosa. I tak osoby uczulone na alergen brzozy mogą wykazywać nadwrażliwość na jabłko, orzech włoski, laskowy, kiwi, a uczuleni na trawy – na ziarna soczewicy. U osób uczulonych na bylicę może równocześnie występować nadwrażliwość na seler.

Piśmiennictwo:

1. Global Strategy for Asthma Management and Prevention. NIH/WHO publication, updated 2009, www.ginasthma.org
2. Johansson S. i wsp.: Zmodyfikowana terminologia alergologiczna: raport Komitetu ds. Nazewnictwa Światowej Organizacji Alergii, październik 2003. Alergia, Astma, Immunologia, 2004; 9: 55–60
3. Lichtenstein L.M. i wsp. (red.): Alergia. Lublin 2004
4. Mędrala W. (red.): Podstawy alergologii. Wrocław 2006

14.03.2012

Zobacz także

Roztocze kurzu domowego Najsilniejsze objawy kliniczne alergii na roztocze kurzu domowego występują w okresie jesienno-zimowym. Pojawienie się kataru, kichania, świądu i niedrożności nosa w czasie sprzątania, zamiatania czy odkurzania może sugerować obecność nadwrażliwości na alergeny roztoczy kurzu domowego.
Grzyby mikroskopowe (pleśniowe) Alergia wziewna u osób nadwrażliwych na alergeny grzybów może mieć charakter zarówno sezonowy, jak i całoroczny. Objawy uczulenia występują często przez cały rok, z wyraźnym nasileniem w okresie letnim i jesiennym.
Alergen Alergeny są zazwyczaj białkami wchodzącymi w skład komórek roślin lub zwierząt albo fragmentami substancji takich jak leki czy lateks. Organizm uczulonej osoby reaguje na kontakt z nimi produkcją swoistych IgE.
Alergiczny nieżyt nosa Alergiczny nieżyt nosa jest chorobą dzieci i osób młodych, zwykle poniżej 20. roku życia, choć zapadają na niego także osoby starsze. Ocenia się, że choruje na niego około 10—25% osób na świecie.

Wybrane treści dla Ciebie

Astma u dzieci - mechanizmy i przyczyny U większości ludzi kontakt z tymi substancjami nie powoduje żadnej reakcji, ale u osób uczulonych we krwi znajdują się przeciwciała przeciwko nim skierowane. Należą one zwykle do immunoglobulin klasy E (IgE).
Próba prowokacyjna donosowa Próba prowokacyjna donosowa jest badaniem oceniającym odpowiedź błony śluzowej nosa na działanie bodźca. Do oceny reakcji na bodziec stosuje się określone alergeny lub metycholinę i histaminę. W diagnostyce alergologicznej wykorzystuje się głównie próbę z alergenami.
Próby prowokacyjne Próby prowokacyjne to badania sprawdzające odpowiedź poszczególnych narządów na działanie różnych czynników, takich jak alergeny, czynniki fizyczne, m.in. niskie temperatury, wysiłek, substancje lub związki chemiczne.
Dopełniacz Układ dopełniacza należy do najstarszych mechanizmów tzw. nieswoistej odporności przeciwzakaźnej. Jest jednym z „ogniw” łączących odporność nieswoistą z odpornością swoistą. Dopełniacz jest niezwykle ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nieprawidłowe działania mechanizmów kontrolujących jego aktywność może stwarzać poważne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka.
Pokrzywka Pokrzywka to choroba, w przebiegu której powstają swędzące bąble na skórze, które przypominają bąble po poparzeniu pokrzywą. W większości przypadków występuje pokrzywka ostra, która trwa krócej niż 6 tygodni. Najczęściej wywołana jest alergią lub lekami. U większości chorych z ostrą pokrzywką zmiany ustępują bez żadnego leczenia. Pokrzywka przewlekła jest trudniejsza w leczeniu i rzadko udaje się zidentyfikować jej przyczynę.
Testy skórne Testy skórne to najważniejsze badanie wykorzystywane w diagnostyce alergii. Pozwalają one na proste, szybkie i bezpieczne potwierdzenie uczulenia na różne alergeny.
Próba prowokacyjna z alergenem Próba wykonywana jest w celu stwierdzenia, czy dana osoba jest uczulona na konkretny alergen. Badanie wykonuje się stosunkowo rzadko. Zwykle wtedy, gdy innymi metodami nie udało się potwierdzić nadreaktywności oskrzeli i (lub) uczulenia na konkretny alergen, a wynik badania ma znaczenie dla rozpoznania choroby.
Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja) Anafilaksja jest to szybko rozpoczynająca się i zagrażająca życiu reakcja nadwrażliwości organizmu w odpowiedzi na jakiś czynnik (np. pokarm, lek lub użądlenie). Jak się objawia wstrząs anafilaktyczny? Co robić w razie wystąpienia objawów?
Nadwrażliwość zębów Nadwrażliwość to ostry i najczęściej silny ból związany z piciem lub jedzeniem zimnych, a czasami ciepłych, kwaśnych lub słodkich napojów i pokarmów. Może być wyzwalany przez dotyk – szczotkowanie, jedzenie lub zabieg stomatologiczny.
Atopowe zapalenie skóry Atopowe zapalenie skóry jest zapalną, przewlekłą, nawrotową chorobą skóry, zwykle o początku we wczesnym dzieciństwie, charakteryzująca się występowaniem typowych zmian – zaczerwienień, grudek, pęcherzyków, czasem sączących się ranek, które z czasem mogą zmieniać się w suchą, pogrubiałą skórę. Zmiany mogą pojawiać się na twarzy (także na owłosionej skórze głowy), płatkach usznych, dołach podkolanowych i łokciowych, a także po wewnętrznej stronie kończyn, na szyi, grzbietach rąk i stóp. Towarzyszy im nasilony świąd. Leczenie polega na odpowiedniej pielęgnacji skóry i miejscowym stosowaniu leków (glikokortykosteroidów, inhibitorów kalcyneuryny).

Inne pytania

Czy obrzęk Quinckego jest groźny? Moja mama od pewnego czasu bierze leki na nadciśnienie. Od tamtego momentu ma problemy z gardłem (ból, obrzęk, problemy z przełykaniem). Wiele czytałam o tym i wszystko wskazuje na obrzęk Quinckego.
Alergeny grzybów mikroskopowych z rodzaju Alternaria Moja 11-letnia córka jest uczulona na grzyby Alternaria. Objawy ma w lipcu i sierpniu w słoneczne dni (tak jak to jest opisane na Państwa portalu). Ale podobne objawy ma również pod koniec lata i wczesną jesienią w domu (wewnątrz). Czym to może być spowodowane?
Reakcja alergiczna po ugryzieniu przez muchę końską Jestem uczulona na ukąszenie much końskich. Objawem po ukąszeniu jest duży obrzęk utrzymujący się wiele dni. Czy mogę zrobić testy i odczulić się?
Ciągłe stosowanie donosowych leków steroidowych Mam uczulenie na pyłki brzozy, traw, bylicy i roztocze kurzu domowego. Lekarz alergolog przepisał mi do stosowania na stałe steroid do nosa. Trochę się martwię, jak to działa na mój organizm i na nos. Czy mogę przyjmować ten lek non stop?
Pokrzywka cholinergiczna Od lat choruję na fizykalną pokrzywkę wywołaną wysiłkiem, dopiero się dowiedziałem. Proszę o więcej informacji na jej temat.