Pytanie nadesłane do redakcji
Czy obecnie prowadzi się odczulanie na grzyby Alternaria? Mój lekarz alergolog, u którego odczulałem się na trawy, stwierdził, że odczulanie na Alternaria nie jest specjalnie skuteczne i nie przeprowadził u mnie tego odczulania, mimo że jestem uczulony na Alternaria i okres połowy lipca i sierpnia jest dla mnie bardzo uciążliwy, włącznie z koniecznością przyjmowania leków rozszerzających oskrzela.
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie
Grzyby z rodziny Alternaria alternata oraz Cladosporium stanowią najważniejsze źródło alergenów pleśniowych.
Stężenia progowe zarodników Alternaria alternata, przy których u osób uczulonych występują objawy kliniczne wynoszą 80 zarodników w m3 powietrza.
Optymalne warunki dla rozwoju grzybów występują przy temperaturze 22°-28°C, tj. od czerwca do końca sierpnia, kiedy to stężenia zarodników niejednokrotnie osiągają poziomy kilkuset w m3 powietrza.
Alternaria alternata odpowiadają za wywoływanie objawów alergicznego nieżytu nosa oraz astmy. Grzyby mikroskopowe mogą również stanowić przyczynę ciężkich zaostrzeń astmy.
Leczenie chorób alergicznych wywołanych uczuleniem na Alternaria zazwyczaj ogranicza się do terapii objawowej.
Okres wstępny immunoterapii jest dwukrotnie dłuższy w porównaniu z immunoterapią alergenami traw (ok. 13 iniekcji w ciągu 7-14 dni). W okresie leczenia podtrzymującego 1 iniekcję leku wykonuje się w odstępach 4-6 tygodni.
Niechęć lekarzy do prowadzenia immunoterapii alergenami Alternaria wynika przede wszystkim z małej liczby badań klinicznych potwierdzających skuteczność i bezpieczeństwo tej metody leczenia. Europejska Akademia Alergologii i Immunologii Klinicznej w stanowisku z 1993 r. zalecała stosowanie immunoterapii alergenami pleśni jedynie w kontrolowanych próbach klinicznych.
W kolejnych latach ukazały się wyniki pojedynczych badań dotyczących immunoterapii alergenami pleśni prowadzonych metodą podskórną i podjęzykową.
Ocena bezpieczeństwa szczepionki jest niejednoznaczna. Wydaje się, że korzyści z tej formy leczenia mogą odnieść pacjenci z alergią monowalentną (uczuleni wyłącznie na alergeny pleśni). Astma jest najważniejszym czynnikiem ryzyka wystąpienia działań niepożądanych (badania Tabar i wsp.).
Przy wyborze każdej formy terapii lekarz rozważa wskazania i przeciwwskazania do leczenia daną metodą, korzyści zdrowotne oraz ryzyko wystąpienia działań niepożądanych związanych z terapią. Prawdopodobnie w Pana przypadku lekarz alergolog uznał, że ryzyko działań niepożądanych przewyższa ewentualne korzyści zdrowotne związane z tą formą leczenia.
Piśmiennictwo:
Antczak-Marczak M., Kuna P.: Dowody na skuteczność preparatów alergenowych - aktualny stan wiedzy. Terapia. Alergologia 2011; XIX, 4 (255): 107-121Antczak-Marczak M., Kuna P.: Immunoterapia podjęzykowa - stan wiedzy w 2015. Terapia. Alergologia 2015; XXIII, 4,2(321): 62-67
Grinn-Gofroń A.: Stężenia zarodników grzybów wywołujących alergie podczas burzy. Alergoprofil. 2011; 7,1: 31-34
Kaczmarek J., Kupryś-Lipińska I., Kupczyk M., Kuna P.: Trudności w rozpoznawaniu i leczeniu chorób wywołanych uczuleniem na Alternaria. Terapia. Alergologia 2007;4, z1(191): 79-82
Łacwik P., Kupczyk M., Kuna P.: Co nowego w światowych wytycznych immunoterapii alergenowej? Najistotniejsze zmiany od wydania polskich standardów z 2010r. Terapia. Alergologia.2016; 4(336): 74-80
Rapiejko P.: Najczęstsze alergeny i ich występowanie. [w:] Alergia, choroby alergiczne, astma. Fal A.M. (red.): Medycyna Praktyczna, Kraków 2010
Stach A.: Ważne informacje o zagrożeniu alergenami pyłku roślin i zarodników grzybów. Alergologia Współczesna 2007; 1 (919): 16-20
Tabar A. I., Garcia B. E., Rodrigez A.: A prospective safety-monitoring study of immunotherapy with biologically standardized extracts. Allergy 1993; 48; 450-453
