×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Alergia na leki przeciwbólowe

Pytanie nadesłane do redakcji

Nie toleruję leków z grupy NLPZ - taką kiedyś postawiono mi diagnozę. Pierwsze objawy w postaci obrzęku Quinckego - obrzęk krtani, twarzy, stawów, bardzo swędząca wodnista pokrzywka na całym ciele z utratą świadomości włącznie wystąpiły po zażyciu jednej tabletki Pabialginy, gdy miałam 17 lat w 1971 r. Wspaniały lekarz, który wówczas był świadkiem wydarzenia i udzielał pierwszej pomocy, poinformował mnie i moich rodziców o nietolerancji tego typu leku i przestrzegł przed stosowaniem podobnych. Nie byłam świadoma tego tematu, lekarze natomiast nie wierzyli moim informacjom i takie obrzęki wystąpiły u mnie jeszcze wielokrotnie, gdy podano mi Pyralginę, Cofedon, Isalgin, Gardan, jakieś leki przeciwgrypowe i zastrzyki przeciwbólowe, których nazwy nie pamiętam.
Reakcja była zawsze taka sama, a akcja przywrócenia mnie „na ziemię” kończyła się pomocą w szpitalu. Od wielu lat cierpię na schorzenie kręgosłupa i zwyrodnienia, jakoś staram się z tym żyć - fizykoterapia, okłady z lodu, maści ziołowe, ale czas pędzi nieubłaganie szybko, mam 60 lat, bóle nasilają się, coraz częściej występują stany zapalne, a ja czasami mimo mojej wielkiej aktywności życiowej (pracuję również zawodowo) po cichu w kącie wyję z bólu. Już nie mam odwagi poddać się leczeniu tabletkami.
Prowadzący mnie lekarz ortopeda zalecił mi ostatnio lek o nazwie Biofenac, który jednak odradziła mi brać farmaceutka, ponieważ jest to lek z grupy NLPZ. Czy słusznie? Nie wiem komu wierzyć. Jakie leki przeciwzapalne i przeciwbólowe mogę stosować? Chcę utrzymywać jakąś względną sprawność fizyczną i jeszcze trochę normalnie pożyć, ale też nie mogę zaniedbać nasilających się zmian zwyrodnieniowych. Zalecano mi Tramal, owszem, stosowałam w kroplach lub zastrzykach, ale działał krótko, raczej osłabiając moją zdolność „trzeźwego myślenia”. Lekiem, który bardzo mi pomagał to zastrzyki „FIBS” niestety już wycofane z obrotu w kraju.

Odpowiedziała

dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna „Podgórna” w Szczecinie

Opisywane przez Panią objawy są charakterystyczne dla nadwrażliwości na niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). NLPZ stanowią drugą co do częstości przyczynę nadwrażliwości na leki. Szacuje się, że objawy nadwrażliwości występują u około 21-25% ogółu ludności. Objawy mogą być wywołane zarówno w mechanizmie immunologicznym, jak i nieimmunologicznym.

Do najczęściej obserwowanych reakcji niepożądanych należą objawy ze strony skóry. W przypadku manifestacji ze strony dróg oddechowych (obrzęk krtani, skurcz oskrzeli) czy układu krążenia (spadek ciśnienia krwi, zaburzenia rytmu serca, zatrzymanie akcji serca) wzrasta ryzyko ciężkich powikłań do zgonu włącznie. Wydaje się, że nadwrażliwość na NLPZ z grupy heteroarylowych pochodnych kwasu octowego (naproksen, diklofenak, ibuprofen) wiąże się z większym ryzykiem ciężkich reakcji anafilaktycznych.

Poza reakcjami występującymi w krótkim czasie po przyjęciu leku możliwe jest również wystąpienie reakcji po 24 godzinach, a nawet kilku dniach. Na szczęście reakcje późne występują znacznie rzadziej niż w przypadku nadwrażliwości na inne leki.

Do reakcji późnych należą:

  • rumień trwały, pęcherzowe reakcje skóry (zespół Stevensa i Johnsona, zespół toksycznej nekrolizy - TEN)
  • zapalenie nerek
  • jałowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
  • śródmiąższowe zapalenie płuc

Przy podejrzeniu nadwrażliwości na leki przeciwbólowe bezwzględnie przeciwwskazane są preparaty, po których wcześniej występowały objawy.

Pomiędzy lekami przeciwbólowymi różniącymi się budową chemiczną mogą zachodzić reakcje krzyżowe, dlatego też mechanizm ten należy uwzględnić przed wskazaniem bezpiecznego leku. Powinna Pani otrzymać (od swojego lekarza pierwszego kontaktu) skierowanie do poradni alergologicznej zajmującej się problematyką nadwrażliwości na leki. Zazwyczaj są to poradnie przykliniczne w ośrodkach akademickich.

Przy podejrzeniu nadwrażliwości natychmiastowej (IgE-zależnej) wykonuje się testy skórne oraz oznaczenie stężenia swoistych przeciwciał IgE w surowicy krwi. Najważniejszym elementem procesu diagnostycznego jest próba prowokacji, zwykle doustnej, pozwala ona na wytypowanie bezpiecznego leku.

Pacjent, u którego potwierdzono nadwrażliwość na leki (nie tylko z grupy NLPZ) powinien otrzymać pisemne zaświadczenie o stwierdzonej nadwrażliwości, a także wykaz leków, które mogą być bezpiecznie przyjmowane. Zaświadczenie należy zawsze nosić przy sobie, najlepiej razem z dokumentem tożsamości, pozwoli to na zmniejszenie ryzyka przypadkowego podania „niebezpiecznego” leku w sytuacji udzielania nagłej pomocy medycznej.

Do czasu wytypowania bezpiecznego leku może Pani przyjmować preparat, po którym nie występowały dotychczas działania niepożądane. Z Pani pytania wynika, że lekiem dobrze tolerowanym jest Tramal.

Do niedawna wydawało się, że paracetamol w dawce do 500 mg jest lekiem bezpiecznym dla osób nietolerujących NLPZ, obecnie w związku z opisywanymi reakcjami niepożądanymi po przyjęciu tego leku przed jego rekomendowaniem również zaleca się wcześniejszą prowokację pod nadzorem lekarskim.

Piśmiennictwo:

Gliński W., Rudzki E.: Alergologia dla lekarzy dermatologów. Czelej, Lublin 2002
Kowalski M.L., Makowska J.S., Blanca M. i wsp.: Nadwrażliwość na niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) - klasyfikacja, rozpoznawanie i leczenie: przegląd EAACI/ENDA i GA2LEN/HANNA. Alergia. Astma. Immunologia. 2011; 16(2): 57-70
Kupczyk M., Kuna P.: Nadwrażliwość na aspirynę i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne. Pneumonologia i Alergologia Polska. 2008; 76,5: 366-377
Kurek M., Załuga E., Staszyńska-Kurek M.: Typowanie bezpiecznego leku przeciwbólowego. Rozwiązanie dla osób reagujących objawami anafilaksji na NLPZ. [W:] Kurek M. (red.): Stany nagłe w alergologii. Medical Tribune. 2004: 81-88
03.12.2014
Zobacz także
Wybrane treści dla Ciebie
  • Pokrzywka
  • Dopełniacz
  • Nadwrażliwość zębów
  • Próba prowokacyjna donosowa
  • Próby prowokacyjne
  • Astma ciężka (oporna na leczenie)
  • Choroba posurowicza
  • Testy skórne
  • Próba prowokacyjna z alergenem
  • Nadwrażliwość na pokarmy
Inne pytania
  • Łączenie i zwiększanie dawek leków antyhistaminowych
  • Alergeny grzybów mikroskopowych z rodzaju Alternaria
  • Czy istnieje alergia na alkohol?
  • Czy obrzęk Quinckego jest groźny?
  • Wykwity skórne typowe dla choroby alergicznej
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta