×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Skuteczność immunoterapii alergenowej

Czy immunoterapia alergenowa jest skuteczna?

Skuteczność tego sposobu leczenia udowodniono u chorych z reakcjami alergicznymi na jad owadów błonkoskrzydłych (osy i pszczoły), u osób uczulonych na alergeny wziewne i chorych na alergiczny nieżyt nosa i/lub astmę oskrzelową.

Zobacz: Jad owadów, Alergeny wziewne.

Skuteczność immunoterapii alergenowej jest mniejsza w leczeniu atopowego zapalenia skóry, jakkolwiek u niektórych osób cierpiących na tę chorobę również można stosować tę terapię (zobacz: Atopowe zapalenie skóry). Immunoterapia powoduje istotne zmniejszenie lub ustąpienie objawów choroby alergicznej, a w przypadku uczulenia na jad owadów błonkoskrzydłych zapobiega występowaniu ogólnoustrojowej reakcji alergicznej, która stanowi zagrożenie dla życia. Ma więc działanie lecznicze.

Immunoterapia może również zmniejszać prawdopodobieństwo wystąpienia nowych uczuleń i ryzyko rozwoju astmy oskrzelowej u chorych na alergiczny nieżyt nosa. Można więc uznać, że ma również działanie profilaktyczne.

Immunoterapia wykazuje skuteczność wczesną (w czasie stosowania), długoterminową (trwającą dłużej niż czas leczenia) i profilaktyczną (może hamować rozwój nowych uczuleń i astmy u chorych na alergiczny nieżyt nosa).

Nie należy jednak oczekiwać, że ten sposób leczenia zapewni „cudowne” uzdrowienie i  ustąpienie wszystkich objawów związanych z alergią. Objawy choroby alergicznej wskutek zastosowania immunoterapii mogą ustąpić zupełnie, tak że nie będzie potrzeby przyjmowania leków, jednak u części pacjentów korzyść z immunoterapii jest niewielka. U  tych chorych konieczne jest stosowanie leków „przeciwalergicznych”, a wymierną korzyścią z immunoterapii jest zmniejszenie dawek leków stosowanych w opanowywaniu objawów choroby (zobacz: Lista leków stosowanych w chorobach alergicznych).

U których chorych immunoterapia jest najskuteczniejsza?

Największą skuteczność szczepionek alergenowych stwierdzono u chorych na alergiczny nieżyt nosa, mniejszą – u chorych na astmę oskrzelową i atopowe zapalenie skóry. Skuteczność immunoterapii jest także zróżnicowana w zależności od rodzaju uczulającego alergenu.

Skuteczność immunoterapii jest duża u osób z alergią na jad owadów żądlących, nieco mniejsza w przypadku alergii na alergeny roślin, pyłki traw, drzew i chwastów. Dobrych wyników odczulania należy się spodziewać w przypadku alergii na roztocze kurzu domowego czy też roztocze magazynowe, a także na alergeny kota. Immunoterapia alergenowa wywiera również korzystny wpływ w przypadku alergii na alergeny pleśni, AlternariaCladosporium.

Dużą skuteczność immunoterapii u chorych na alergiczny nieżyt nosa współistniejący z astmą oskrzelową i atopowym zapaleniem skóry tłumaczy się korzystnym wpływem szczepionek alergenowych na objawy chorób alergicznych, wywołanych uczuleniem na te same alergeny. Jest to dowód na to, że immunoterapia leczy funkcje układu odpornościowego, które są nieprawidłowe u chorych z alergią.

Dlaczego immunoterapia może być nieskuteczna?

Do najczęstszych przyczyn braku skuteczności immunoterapii należą błędy w kwalifikacji do tego sposobu leczenia oraz niewłaściwy dobór składu szczepionek alergenowych.

Dlatego też podjęcie decyzji o stosowaniu immunoterapii wymaga od alergologa wnikliwej analizy wielu czynników oraz skrupulatnego przekazania przez pacjenta informacji dotyczących okoliczności wystąpienia objawów choroby. Takie postępowanie jest niezbędne do ustalenia związku między narażeniem na działanie alergenów, na które chory wykazuje uczulenie, a objawami choroby (zobacz: Objawy chorób alergicznych).

Informacje te są niezbędne do ustalenia składu szczepionki alergenowej. Należy również uwzględnić warunki dodatkowe, które trzeba spełnić, by immunoterapia była skuteczna, takie jak eliminacja alergenów z otoczenia chorego i unikanie narażenia na ich działanie.

Skuteczność immunoterapii jest również mniejsza u chorych uczulonych na wiele alergenów, a także u chorych, u których występują utrwalone zmiany struktury tkankowej, co najczęściej jest skutkiem ciężkiej i długotrwałej choroby. Dlatego też immunoterapia jest mało skuteczna lub nieskuteczna u chorych na cięższe postacie astmy oskrzelowej i/lub atopowego zapalenia skóry.

Do przyczyn braku skuteczności leczenia należy również stosowanie szczepionek nieodpowiadających aktualnym standardom leczenia czy też podanie zbyt małej sumacyjnej dawki szczepionki.

Czy immunoterapia alergenowa jest bezpieczna?

Immunoterapia alergenowa należy do bezpiecznych form leczenia, choć – jak w przypadku każdego innego sposobu leczenia – istnieje ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Do niepożądanych objawów leczenia należą: nadmierna reakcja w miejscu wstrzyknięcia alergenu (obrzęk, ból, zaczerwienienie) i łagodna reakcja ogólnoustrojowa (nieżyt nosa, pokrzywka). Mogą również wystąpić objawy zagrażające życiu, takie jak obrzęk krtani, ciężki napad astmy, a nawet wstrząs. Niebezpieczne dla zdrowia i życia niepożądane skutki leczenia występują bardzo rzadko, jeżeli immunoterapia jest prowadzona prawidłowo, pod ścisłym nadzorem lekarza specjalisty, zgodnie z aktualną wiedzą dotyczącą wskazań i przeciwwskazań do tego typu leczenia.

08.11.2012
Zobacz także
Wybrane treści dla Ciebie
  • Próba prowokacyjna donosowa
  • Astma aspirynowa
  • Testy skórne
  • Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja)
  • Inne badania wykonywane u chorych na astmę
  • Alergia na leki
  • Próba prowokacyjna z alergenem
  • Próby prowokacyjne
  • Alergia na jad owadów
  • Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy): przyczyny, objawy i leczenie
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta