×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Badanie cytologiczne wymazu z nosa

Celem badania cytologicznego wymazu z nosa jest ocena ilościowa komórek występujących w błonie śluzowej nozdrzy.

Materiał do oceny cytologicznej pobiera się z małżowiny nosowej dolnej w odległości 1 cm od jej przedniego brzegu, czyli od otworu nosowego. Do pobrania wymazu używa się ezy bakteriologicznej, czyli małej metalowej pętelki, wacika lub specjalnej szczoteczki. Uzyskany materiał poddaje się specjalnemu wybarwieniu odczynnikami chemicznymi, które pozwalają na zidentyfikowanie komórek pod mikroskopem. Wyniki podaje się jako procentowy udział poszczególnych typów komórek, czyli cytogram.

Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania, jest niebolesne, nie powoduje uszkodzenia błony śluzowej, może być wykonywane wielokrotnie niezależnie od wieku badanego. Czasowymi przeciwwskazaniami do wykonania badania są uszkodzenia naczyń krwionośnych w nosie, duża ilość ropnej wydzieliny oraz widoczne uszkodzenia błony śluzowej nosa.

W prawidłowym cytogramie występują przede wszystkim komórki nabłonkowe, głównie walcowate urzęsione i kubkowate. Prawidłowy wzajemny stosunek tych komórek to 5:1. W przypadku uszkodzenia nabłonka rzęskowego pokrywającego błonę śluzową nosa wzrasta ilość komórek nabłonkowych płaskich.

Stan zapalny błony śluzowej nosa prowadzi do pojawienia się komórek napływowych. Dla zapalenia infekcyjnego charakterystyczny jest napływ neutrofili (granulocyty obojętnochłonne). W prawidłowym cytogramie występują one w niewielkich ilościach, w zakażeniu ich ilość ulega znaczącemu zwiększeniu. W zapaleniu alergicznym napływają eozynofile (granulocyty kwasochłonne). Komórki te nie występują w błonie śluzowej nosa osób zdrowych. Komórki, takie jak limfocyty, monocyty czy komórki tuczne występują znacznie rzadziej.

Cytogram umożliwia różnicowanie alergicznych i niealergicznych nieżytów nosa, ocenę nasilenia zapalenia oraz podjęcie prawidłowej terapii.

Cytogram zawierający eozynofile jest charakterystyczny dla alergicznego nieżytu nosa, polipów eozynofilnych oraz niealergicznego eozynofilowego nieżytu nosa. Eozynofile występują w szczególnie dużych ilościach u chorych na alergiczny nieżyt nosa wywołany uczuleniem na alergeny traw.

Przewaga neutrofili jest typowa dla zakażeń pierwotnych, nadkażeń wtórnych do innej patologii oraz polipów neutrofilowych. Komórki te mogą przeważać nad eozynofilami w zaostrzeniu alergicznego nieżytu nosa wywołanego uczuleniem na alergeny roztocza kurzu domowego.

Komórki nabłonkowe (>50%) występują w uszkodzeniach błony śluzowej nosa spowodowanych czynnikami środowiskowymi, lekami, a także w zanikowym nieżycie nosa.

Komórki kubkowate (>50%) występują zarówno w alergicznych, jak i niealergicznych nieżytach nosa.

Komórki podstawne świadczą o odbudowie nabłonka po jego wcześniejszym uszkodzeniu.

O uszkodzeniu nabłonka nosa świadczy także brak komórek walcowatych.

Cytologia błony śluzowej nosa jest jedynie badaniem dodatkowym, a interpretacja jej wyników zawsze powinna być przeprowadzona przez lekarza wraz z obrazem klinicznym występującym u konkretnego pacjenta.

Lekarz specjalista z zakresu pediatrii, chorób płuc, medycyny rodzinnej oraz alergologii. Absolwentka wydziału lekarskiego Pomorskiej Akademii Medycznej (obecnie Pomorski Uniwersytet Medyczny).
Od 1993 r. pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry i Zakładu Medycyny Rodzinnej PUM. Pozostałe miejsca pracy to poradnia alergologiczna „Podgórna” oraz poradnia alergologiczna w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Szczecinie.
Od 2009 r. sekretarz Zachodniopomorskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, we wcześniejszych latach członek Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego Pulmonologicznego oraz Magnezologicznego.
Autorka około 30 prac naukowych, publikowanych w czasopismach polskich i zagranicznych współautorka 1 książki. Recenzentka pracy magisterskiej z zakresu profilaktyki zdrowotnej realizowanej w ramach POZ.
Uczestniczka licznych kursów, w tym w 2019 r. kursu instruktora symulacji medycznej zakończonego uzyskaniem certyfikatu.
Propagatorka wiedzy medycznej, m.in. na łamach serwisu Medycyny Praktycznej.
Wyróżniona licznymi nagrodami krajowymi, jak nagrody Rektora PUM za działalność naukową i dydaktyczną.
31.05.2021
Zobacz także
  • Próby prowokacyjne
  • Czy astmę można leczyć szczepionkami alergenowymi?
  • Objawy alergii
Wybrane treści dla Ciebie
  • Próby prowokacyjne
  • Alergiczny nieżyt nosa
  • Dopełniacz
  • Alergie skórne - testy
  • Próba prowokacyjna donosowa
  • Nieżyt nosa
  • Astma u dzieci - mechanizmy i przyczyny
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta