Pytanie nadesłane do redakcji
Mam pytanie odnośnie do nabiału - czy ból jelit, ból odbytu (nie tylko przy defekacji), bóle żołądka i bolesne oddawanie stolca mogą świadczyć o uczuleniu na nabiał? Bardzo źle reaguję na produkty, takie jak jajka, biały ser czy mleko. Dokucza mi także bolesne drętwienie nóg po spożyciu tych produktów.
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna „Podgórna” w Szczecinie
Powtarzalne objawy występujące u niektórych osób po spożyciu określonych pokarmów nazywa się niepożądanymi reakcjami pokarmowymi. W 2003 roku Światowa Organizacja Alergologii (WAO) zaproponowała podział niepożądanych reakcji pokarmowych na:
- nadwrażliwość pokarmową alergiczną związaną z mechanizmami IgE-zależnymi
- nadwrażliwość pokarmową niealergiczną związaną z mechanizmami:
- immunologicznymi IgE-niezależnymi
- zależnymi od limfocytów T (kontaktowe zapalenie skóry, choroba trzewna
- zależnymi od eozynofilii (eozynofilowa gastroenteropatia)
- zależnymi od przeciwciał IgE (alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych) - mechanizmami nieimmunologicznymi
- enzymatycznymi
- farmakologicznymi
- immunologicznymi IgE-niezależnymi
W przebiegu alergii pokarmowej mogą występować objawy dotyczące różnych narządów
- przewód pokarmowy: brak apetytu, bóle brzucha, wymioty, biegunki, krew w stolcu, zaparcia, objawy skórne wokół odbytu, zahamowanie przyrostu masy ciała i wzrostu, niedokrwistość.
- układ oddechowy: obrzęk krtani, skurcz oskrzeli, uczucie blokady nosa, wodnisty wyciek z nosa, napady kichania.
- skóra: pokrzywka, atopowe zapalenie skóry (nie wszystkie przypadki AZS)
- ośrodkowy układ nerwowy: niepokój, zaburzenia koncentracji, bóle i zawroty głowy, zmiany usposobienia, uczucie osłabienia, bóle mięśniowe, uczucie drętwienia, zaburzenia snu, zwiększona potliwość.
W diagnostyce nadwrażliwości pokarmowej poza testami z alergenami komercyjnymi, natywnymi, próbą prowokacji i eliminacji pokarmu podejrzanego o wywoływanie objawów pozwalającymi na rozpoznanie tła alergicznego choroby, należy wykluczyć choroby czynnościowe i organiczne przewodu pokarmowego, choroby parazytologiczne, endokrynologiczne oraz tło psychiczne.
W sytuacji potwierdzonej nadwrażliwości na dany pokarm należy wycofać go diety. Najczęściej proponuje się zastosowanie diety eliminacyjnej na okres 3-6 miesięcy.
Szacuje się, że alergia pokarmowa dotyczy około 1,95-2,4% osób dorosłych.
Piśmiennictwo:
Bobrus-Chociej A., Kaczmarski M.: Tolerancja pokarmowa. Przegląd Pediatryczny. 2010; 40: 63-67.Kaczmarek J., Kuna P.: Alergia pokarmowa-narastający problem w praktyce lekarskiej. Terapia. Alergologia. 2010; 4,1(237): 16-20.
Kaczmarski M., Korotkiewicz-Kaczmarska E.: Alergia i nietolerancja pokarmowa. Mleko i inne pokarmy. Wydawnictwo Help Med. 2013.
Kaczmarski M., Korotkiewicz-Kaczmarska E., Bobrus-Chociej A.: Aspekty epidemiologiczne, kliniczne i społeczne alergii pokarmowej. Przegląd Pediatryczny. 2009: 39: 126-138.
Nowak-Węgrzyn A.: Alergia pokarmowa - epidemia XXI wieku? Alergia. 2011; 3/49: 9-11
Stelmach I., Majak P., Jerzyńska J.: Alergia a nietolerancja pokarmowa. Terapia. Alergologia. 2009; 3(222): 121-125.
Szajewska H.: Testy prowokacji w rozpoznawaniu alergii na białka mleka krowiego u dzieci. Przegląd Pediatryczny. 1999; 29, 1: 11-16.