Pytanie nadesłane do redakcji
Jak można pozbyć się wysypki z nogi? Jestem uczulona na nikiel i kobalt. Mogę starać się o immunoterapię?
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia Alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie
Immunoterapia alergenowa (odczulenie) jest podstawową metodą leczenia przyczynowego alergii IgE-zależnej. Najważniejszym celem terapii jest doprowadzenie do wytworzenia tolerancji układu odpornościowego na uczulający alergen. W badaniach naukowych wykazano, że odczulanie prowadzi do zmniejszenia nasilenia objawów choroby alergicznej, w wielu przypadkach do wieloletniego lub całkowitego ich ustąpienia.
Immunoterapia w znacznym stopniu chroni również przed uczuleniem na kolejne alergeny, a u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa zmniejsza ryzyko zachorowania na astmę. Jest to metoda skuteczna i bezpieczna pod warunkiem, że została przeprowadzona prawidłowa kwalifikacja do immunoterapii oraz, że leczenie jest prowadzi się pod nadzorem doświadczonego alergologa, w placówce medycznej odpowiednio przygotowanej do prowadzenia terapii w razie wystąpienia działań niepożądanych.
W jakich chorobach stosuje się immunoterapię alergenową?
- w alergicznym nieżycie nosa
- w niektórych postaciach astmy o podłożu atopowym
- w niektórych przypadkach atopowego zapalenia skóry
- w ciężkich reakcjach uczuleniowych po użądleniu/ugryzieniu przez osę lub pszczołę, (uczulenie na alergeny jadu owadów błonkoskrzydłych)
Kwalifikacja do immunoterapii:
- rozpoznanie choroby IgE-zależnej
- udowodnienie związku objawów chorobowych z narażeniem na konkretne alergeny
- stwierdzenie u pacjenta swoistych przeciwciał IgE dla tych alergenów.
Według stanowiska WHO immunoterapia w alergicznym nieżycie nosa jest wskazana, jeśli:
- leki objawowe w sposób niedostateczny kontrolują chorobę
- leczeniu farmakologicznemu towarzyszą działania niepożądane
- pacjent nie życzy sobie stosowania leczenia farmakologicznego
Wskazania do immunoterapii alergenowej w astmie wg stanowiska WHO:
- jeśli po odpowiedniej terapii stosowanej w leczeniu astmy, wskaźnik FEV1 jest wyższy od 70%
- unikanie alergenów i stosowana farmakologia nie kontrolują w sposób zadowalający objawów astmy
- pacjent ma zarówno objawy alergicznego nieżytu nosa, jak i astmy
- leczeniu farmakologicznemu towarzyszą objawy niepożądane
- pacjent nie chce stosować długotrwałej farmakoterapii.
Wyprysk kontaktowy wywołany uczuleniem na alergeny niklu i kobaltu nie ma podłoża IgE-zależnego w związku z czym nie można w Pani przypadku zastosować immunoterapii alergenowej.
W leczeniu alergii kontaktowej, tak jak w przypadku innych chorób alergicznych najważniejsze jest unikanie kontaktu z alergenami.
Ponadto zaleca się częste używanie emolientów, w zaostrzeniach leczeniem z wyboru są miejscowo działające glikokortykosteroidy (maści, kremy, emulsje itp.), w nadkażeniach stosuje się również antybiotyki i środki przeciwgrzybiczne.
Piśmiennictwo:
Kowalski M. (red.): Immunoterapia alergenowa. Alergologia w praktyce. Mediton. Oficyna Wydawnicza. 2012.Kieć-Świerczyńska M.: Alergia kontaktowa. Alergologia w praktyce. Tom IV. Mediton. Oficyna Wydawnicza. 2005: 15.
Kieć-Świerczyńska M.: Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. Uczulenie na metale cz.1. Alergia. 2009; 3: 5-10.
Spertyni F., Reymond CH., Leimgrubers A.: Alergenowoswoista immunoterapia w leczeniu alergii i astmy. Expert Review of Respiratory Medicine. Wydanie polskie, 2009; 2,3: 14-29.