Pytanie nadesłane do redakcji
W pracy oblałam się kwasem, a po jakimś czasie miałam wypryski na skórze i zaczęły mi puchnąc palce. Po zrobieniu testów okazało się, że jestem uczulona na chrom. Jak to leczyć?
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna „Podgórna” w Szczecinie
W Pani przypadku należałoby się zastanowić czy występujące zmiany skórne spowodowane są uczuleniem kontaktowym na chrom, czy jest to jeszcze reakcja zapalna wywołana działaniem kwasu.
Leczenie wyprysku polega na częstym natłuszczaniu skóry emolientami. Utrzymywanie się stanu zapalnego wymaga terapii miejscowymi glikokortykosteroidami lub lekami zawierającymi inhibitory kalcyneuryny, czasami miejscowymi antybiotykami. Świąd skóry zmniejszają doustne leki przeciwhistaminowe.
Najważniejszą metodą pozwalającą na zmniejszenie lub ustąpienie objawów chorobowych jest unikanie kontaktu z przedmiotami zawierającymi chrom. Chrom jest jednym z najczęstszych alergenów kontaktowych. Do uczulenia może dojść zarówno w warunkach zawodowych, jak i pozazawodowych. Alergia najczęściej występuje u osób powyżej pięćdziesiątego roku życia. Częściej chorują mężczyźni.
Najważniejsze źródła chromu to: cement, piaski formierskie, smary i oleje przemysłowe, płyny galwanizerskie, środki do garbowania skóry, popioły powstające przy spalaniu węgla, chromianka do mycia szkła laboratoryjnego, odczynniki do badania jakości mleka, chłodziwa, środki do impregnacji drewna, płyny antykorozyjne, farby podkładowe, lakiery, gazy i dymy spawalnicze.
W warunkach niezawodowych głównym źródłem alergenu jest garbowana chromem skóra używana do produkcji pasków, butów, rękawiczek, odzieży skórzanej. Chrom może występować także w metalowych implantach stomatologicznych i ortopedycznych, w niektórych pokarmach, np. w: herbacie, kakao, orzechach, suszonych figach i morelach, ostrygach, w wodzie wodociągowej, a także w popiele z papierosów, w niektórych preparatach homeopatycznych, klejach, atramentach, mydłach, farbowanych tkaninach.
W następstwie uczulenia najczęściej dochodzi do powstania wyprysku kontaktowego bądź wyprysku potnicowego. Zmiany zlokalizowane są głównie w miejscu kontaktu z alergenem, a więc na skórze rąk, stóp. W przypadku występowania zmian na skórze stóp zaleca się częstą (co 3 mies.) zmianę obuwia. Zła gatunkowo, przepocona skóra butów zwiększa ryzyko zaostrzeń choroby.
Nie zaleca się wykorzystywania do celów konsumpcyjnych wody z tzw. pierwszego cieku, tzn. wody wypływającej z kranu bezpośrednio po odkręceniu kurka.
Piśmiennictwo:
Rudzki E.: Chrom. [W:] Alergeny. Medycyna Praktyczna, Kraków 2008: 417-428.Rudzki E.: Alergeny. Chrom. [W]: Gliński W., Rudzki E.: Alergologia dla lekarzy dermatologów. Czelej, Lublin 2002: 147-155.
Zalewska A.: Wyprysk. Lekarz Rodzinny. 2008; 11(135): 11-13.
