Dermografizm wywołany uczuleniem na produkty mleczne

Pytanie nadesłane do redakcji

Jakiś czas temu zaczęło się u mnie straszne swędzenie i sama łapię się na tym, że drapię się już mimowolnie, jednak podczas drapania, chwilę później, skóra robi się zaczerwieniona i pojawia się pokrzywka w miejscach podrażnionych. Jest to bardzo uciążliwe dla mnie, zauważyłam, że gdy nie spożywam produktów mlecznych dni są przyjemniejsze i praktycznie wcale się nie drapię. Czy to jest spowodowane uczuleniem na laktozę? Wiem, że powinnam pójść do lekarza, jednak nie bardzo mam możliwość, więc dlatego pytam, może można coś zaradzić.

Odpowiedziała

dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna „Podgórna” w Szczecinie

Występujące u Pani objawy na pewno nie są związane z u uczuleniem na laktozę (cukier nie uczula). Laktoza (cukier mlekowy) jest dwucukrem, który w jelicie cienkim pod wpływem enzymu laktazy ulega rozłożeniu do dwóch cukrów prostych: glukozy i galaktozy. Cukry proste zostają wchłonięte z jelita do krwi, a następnie wykorzystane w kolejnych procesach metabolicznych. W sytuacji niedoboru laktazy dochodzi do fermentacji laktozy (cukru mlekowego) w jelitach, co klinicznie manifestuje się wzdęciami, bólami brzucha, wodnistymi stolcami.

Alergeny pokarmowe są białkami prostymi lub złożonymi zdolnymi do wywoływania reakcji immunologicznych.

Opisywane przez Panią dolegliwości najprawdopodobniej wynikają z uczulenia na białka mleka krowiego. Najsilniejsze właściwości uczulające mają: β-laktoglobulina, α-laktoalbumina, albumina surowicza bydlęca, kazeina.

W przypadku podejrzenia alergii na pokarmy, w tym również na mleko najbardziej wartościową metodą diagnostyczną jest kilkudniowa (zwykle 10-14 dni) próba eliminacji z diety podejrzanego pokarmu (w Pani przypadku wyeliminowanie wszystkich produktów mlecznych i mlekopochodnych), a następnie prowokacja pokarmowa wcześniej wycofanymi produktami spożywczymi. Badaniami pomocniczymi mogą być testy skórne z komercyjnymi alergenami mleka lub alergenami natywnymi (produkty mleczne) oraz oznaczenie w surowicy krwi stężenia swoistych dla alergenów mleka przeciwciał IgE.

W zasadzie eliminację i prowokację mlekiem już Pani przeprowadziła. Napisała Pani, że: „gdy nie spożywam produktów mlecznych dni są przyjemniejsze i praktycznie wcale się nie drapię”.

Znalezienie alergenu odpowiedzialnego za wywoływanie objawów chorobowych jest uzasadnieniem do wprowadzenia kilkumiesięcznej diety eliminacyjnej (zazwyczaj 3-6-miesięcznej). Często, po różnie długim okresie diety eliminacyjnej możliwe jest wytworzenie przez układ immunologiczny tolerancji na wcześniej uczulające pokarmy.

Występujące u Pani objawy skórne najprawdopodobniej są tzw. pokrzywką wywołaną (dermografizmem). W miejscu podrapania skóry pojawiają się drobne wykwity o charakterze bąbla pokrzywkowego. Zmianom skórnym towarzyszy świąd. Swędzenie skóry związane jest ze spożywaniem produktów mlecznych.

Jeśli pomimo zastosowania diety eliminacyjnej objawy nadal będą się utrzymywały, konieczna będzie konsultacja lekarska (lekarz pierwszego kontaktu, dermatolog, alergolog).