×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

W jaki sposób potwierdzić alergię na salicylany?

Pytanie nadesłane do redakcji

Jako dziecko po zażyciu polopiryny czy aspiryny występowały u mnie obrzęki ust i duszności. W książeczce zdrowia lekarz na czerwono wpisał "uczulona na salicylany". Od tej pory unikam leków w składzie z nimi jak ognia. Teraz mam 31 lat i nie wiem czy ta forma alergii się cofnęła, czy nadal jest. Chciałabym to sprawdzić tylko nie wiem jak. Do tego jeszcze mam przepisany lek Surgam po operacji kręgosłupa i w ulotce przeczytałam, by nie stosować w razie uczulenia na kwas acetylosalicylowy potocznie zwany Aspiryną. Czy są jakieś leki przeciwzapalne dla uczuleniowców na salicylany??? Proszę o informację i dziękuję z góry za odpowiedź.

Odpowiedziała

dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia Alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie

Aspiryna zaliczana jest do tzw. niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Z uwagi na wykazywane działanie przeciwgorączkowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz możliwość zakupu bez recepty lek jest powszechnie stosowany przez pacjentów.

Działania niepożądane, występujące po przyjęciu aspiryny nie zależą od mechanizmów immunologicznych, określane są mianem idiosynkrazji aspirynowej (nadwrażliwość na aspirynę, nietolerancja aspiryny), prawdopodobnie związane są z defektem lub niedoborem enzymu.

Działanie aspiryny polega na blokowaniu syntezy prostaglandyn (substancji wytwarzanych z fosfolipidów błony komórkowej) poprzez wpływanie na izoformy enzymu o nazwie cyklooksygenaza. U osób z nadwrażliwością na aspirynę w znacznie większym stopniu dochodzi do zablokowania izoformy COX1 prostaglandyny fizjologicznej niż COX2 - izoformy patologicznej, prozapalnej, ponadto u chorych dochodzi do zwiększonej produkcji leukotrienów - substancji również działających prozapalnie.

Manifestacją kliniczną idiosynkrazji aspirynowej najczęściej są astma, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy (odmiana pokrzywki). Częstość występowania astmy aspirynowej szacuje się na około 0,6% ogólnej populacji i na około 5-10% u chorych na astmę. Kobiety chorują częściej niż mężczyźni. Pierwsze objawy występują zwykle po 30. roku życia, poprzedzone są naczynioruchowym nieżytem nosa, często infekcją wirusową. Nietolerancji aspiryny i astmie bardzo często (w 80% przypadków) towarzyszą polipy nosa, co łącznie składa się na obraz tzw. triady aspirynowej.

Mechanizmy biorące udział w wyzwalaniu pokrzywki są mniej poznane niż występujące w astmie aspirynowej. Nadwrażliwość na aspirynę jest jedną z przyczyn przewlekłej pokrzywki i obrzęku naczynioruchowego. Podobne objawy jak niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą wywoływać dodatki spożywcze, takie jak konserwanty czy środki barwiące. W niektórych przypadkach przewlekłej pokrzywki związanej z idiosynkrazją aspirynową dobre efekty lecznicze udaje się uzyskać po zastosowaniu diety wolnej od konserwantów oraz pokarmów zawierających naturalny kwas acetylosalicylowy.

Diagnostykę nadwrażliwości na leki przeprowadza się w wyspecjalizowanych ośrodkach alergologicznych. Największe znaczenie mają testy prowokacyjne z lekiem podawanym w zwiększających się dawkach.

Preparatami przeciwbólowymi zwykle dobrze tolerowanymi przez pacjentów z nadwrażliwością na aspirynę są Tramal i Paracetamol. Opisywano jednak reakcje z nadwrażliwości również i na te leki.

W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia działań niepożądanych przed zastosowaniem wymienionych leków należałoby przeprowadzić próbę prowokacji (dobór bezpiecznego leku) w placówce służby zdrowia, której personel ma doświadczenie w diagnostyce i leczeniu ewentualnych działań niepożądanych po przyjęciu leków.

Gdy podawanie aspiryny jest niezbędne, można wytworzyć tolerancję na ten lek. W szpitalu chory otrzymuje zwiększające się dawki aspiryny. Maksymalna dawka to od 650 mg do 1200 mg. W celu utrzymania tolerancji niezbędne jest stałe podawanie aspiryny w dawce 80-325 mg/dobę. Po zaprzestaniu podawania leku tolerancja cofa się po około 5 dniach.

Piśmiennictwo:

Kupczyk M., Kuna P.: Nadwrażliwość na aspirynę na tle reakcji nietolerancji leków. Terapia. Alergologia, 2007; 4: 60-64.
Kurek M., Załuga E., Staszyńska-Kurek M.: Typowanie bezpiecznego leku przeciwbólowego. Rozwiązanie dla osób reagujących objawami anafilaksji na niesteroidowe leki przeciwzapalne. [W:] Kurek M. (red.): Stany nagłe w alergologii. Medical tribune Group. 2004: 81-88.
Rudzki E.: Alergia na leki. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2002: 32-33, 301-312.

05.03.2013
Zobacz także
  • Alergia na salicylany - co mogę jeść?
  • Alergia na leki
  • Astma aspirynowa
Wybrane treści dla Ciebie
  • Obrzęk naczynioruchowy
  • Alergia na jad owadów
  • Alergia na leki
  • Alergia na leki u dzieci
  • Dopełniacz
  • Próba prowokacyjna donosowa
  • Choroba posurowicza
  • Nadwrażliwość zębów
  • Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja)
  • Dieta w eozynofilowym zapaleniu przełyku
Inne pytania
  • Pokrzywka cholinergiczna
  • Łączenie i zwiększanie dawek leków antyhistaminowych
  • Alergia kontaktowa u kobiet
  • Czy obrzęk Quinckego jest groźny?
  • Nadwrażliwość na niesteroidowe leki przeciwzapalne
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta